Artrose

Bij artrose gaat het kraakbeen in een gewricht in kwaliteit achteruit. Hierdoor ontstaan pijnklachten, bewegingsbeperkingen en soms zichtbare veranderingen aan het gewricht.

Daarnaast komt het regelmatig voor dat spieren rondom het gewricht verzwakken en pezen rondom het gewricht pijn doen. 

Artrose kan in alle gewrichten optreden, maar dit hoeft niet.

Meer dan 1 miljoen mensen in Nederland hebben artrose.  

Niet gek dus dat we hier bij Fysiotherapie Oud Zuid veel aandacht aan besteden!  

Algemeen

Bij artrose gaat het kraakbeen in een gewricht in kwaliteit achteruit. Het wordt dunner, zachter en brokkelig. Kraakbeen bevat geen zenuwen en kan daardoor geen pijn doen. Pijn door artrose komt dus waarschijnlijk door andere veranderingen binnen en buiten het gewricht. 

Naast de kraakbeenschade ontstaan veranderingen in het bot direct onder het kraakbeen. Er vormen zich aan de rand van het gewricht zichtbare en voelbare knobbels, osteofyten genoemd.

Ook is er vaak een lichte ontsteking van de slijmvlieslaag in het gewricht. Soms veranderen zenuwen in het gewricht, wat pijn veroorzaakt. Daarnaast komt het regelmatig voor dat spieren rondom het gewricht verzwakken en doen pezen om het gewricht pijn. 

Artrose kan in alle gewrichten optreden, maar dit hoeft niet. Er zijn gewrichten waarin het vaker voorkomt zoals in de knieën, de heupen, de gewrichten in de nek en onderrug, de duim, de vingers en de grote teen. 

Heupartrose

Heupartrose wordt in de volksmond vaak ‘heupslijtage’ of ‘versleten heup’ genoemd. De term ‘versleten heup’ geeft echter de indruk dat er niets meer aan te doen is. Dit is niet het geval: bij heupartrose is een behandeling mogelijk.  

Wat is heupartrose? 

Wat is heupartrose eigenlijk? In je heup zitten twee kogelgewrichten. Die bestaan uit twee onderdelen: de heupkom en de heupkop. Zowel de heupkop als de heupkom zijn bekleed met kraakbeen, een soepel en zacht weefsel dat het bewegen van de heupkom om de heupkop makkelijker maakt. 

Wanneer je artrose van de heup hebt, is het laagje kraakbeen op het heupgewricht aangetast. Het wordt dunner en zachter. Dit heeft tot gevolg dat bewegingen van het gewricht minder soepel lopen en dat het gewricht minder goed in staat is om schokken op te vangen. Door de slijtage van het kraakbeen kunnen chronische heupklachten ontstaan. 

Factoren die een rol spelen bij het ontstaan van heupartrose 

Heupartrose is een van de meest voorkomende heupaandoeningen. Ondanks veel onderzoek is niet precies bekend wat de oorzaak is. Wel is bekend dat het gaat om een samenspel van verschillende factoren. 

- Erfelijkheid: artrose komt in de ene familie veel vaker voor dan in de andere familie. Erfelijke aanleg speelt een rol bij het ontstaan en verergeren van artrose. Heupdysplasie is een voorbeeld van een erfelijke aandoening waarbij heupartrose kan ontstaan. 

- Leeftijd: de meest voorkomende oorzaak van heupartrose is simpelweg toe te schrijven aan het verouderingsproces. Artrose van de heup komt het meeste voor bij mensen van vijftig jaar of ouder. Wanneer je ouder wordt, neemt de kwaliteit van het kraakbeen in je lichaam namelijk langzaam af (artrose). Je lichaam is steeds minder in staat om nieuw kraakbeen aan te maken. 

- Geslacht: vrouwen hebben vaker artrose dan mannen. 

- Overgewicht: je gewrichten worden extra belast door een te hoog gewicht en kunnen daardoor beschadigd raken. Mogelijk worden er ontstekingsbevorderende stoffen aangemaakt die juist de afbraak van kraakbeen versnellen. Dit is ongunstig voor het verloop van artrose. 

- Beschadiging in of rond een gewricht door een vroeger opgelopen blessure of ziekte zoals:  

  • - Een botbreuk of een beschadigde meniscus. 

  • - Slappe gewrichtsbanden, bijvoorbeeld als gevolg van een ongeval of een blessure. Het kan ook erfelijk bepaald zijn. 

  • - Gewrichtsontsteking zoals bij reumatoïde artritis. 

  • - Andere ziekten: Reumatoïde artritis (RA), jicht en pseudojicht zijn voorbeelden van aandoeningen die de gewrichten aantasten. 

- Overbelasting:  

  • - Door langdurige zware belasting. 
  • - Door zwaar lichamelijk werk. 
  • - Door bepaalde sporten waarbij de heupgewrichten zeer intensief belast worden. 
  • - Beenlengteverschil of het lopen op verkeerde schoenen

Hoe herken je heupartrose? 

 

Klachten die je vaak ziet bij heupartrose: 

  • - Pijn in de heup die aanvankelijk gering is en vervolgens heel geleidelijk toeneemt. 

  • - Pijn wordt vaak in de lies gevoeld en kan uitstralen naar het bovenbeen (soms tot aan de knie). 

  • - Startpijn, pijn die opkomt als je na een periode van rust weer in beweging komt. 

  • - (Ochtend)stijfheid, stijf gevoel van het gewricht als je na een periode van rust weer in beweging komt. Zoals ’s ochtends bij het uit bed stappen. 

  • - Zwelling van het gewricht, deze kan wat dikker en warmer aanvoelen. 

  • - Bewegen in het algemeen wordt lastiger. Vooral traplopen, bukken en hurken kunnen problemen geven. 

  • - Vermoeidheid doordat bewegen moeilijker wordt. Dit heeft vaak tot gevolg dat er nog minder bewogen wordt en dat veroorzaakt weer dat vermoeidheid sneller optreedt. 

Wat te doen bij heupartrose? 

Je huisarts, fysio- of oefentherapeut kan je meer inzicht geven in je aandoening en hoe je hier het beste mee om kunt gaan. Er bestaan geen enkelvoudige behandeling bij artrose, omdat er meestal meerdere factoren een rol spelen bij het ontstaan van artrose.

Behandelingen bij heupartrose is voornamelijk gericht op:

  • - Het verminderen van de klachten. Hierbij is het vooral belangrijk in beweging te blijven zonder de heup te veel te belasten. 

  • - Het verminderen of wegnemen van risicofactoren die een rol spelen bij het ontstaan en/of verergeren van artrose. Een aantal van deze risicofactoren zijn niet direct te beïnvloeden (onder andere geslacht) maar sommige weer wel. 

Adviezen bij heupartrose:

  • - Bij het starten van een beweging kan de heup pijn doen, maar die neemt meestal vrij snel af. Dus even doorzetten! 

  • - Blijf in beweging en kies voor activiteiten die de heup niet te veel belasten, zoals fietsen of zwemmen. 

  • - Doe oefeningen om de spierkracht van de beenspieren te vergroten. Geoefende spieren geven de heup stevigheid waardoor de klachten afnemen (de fysio- of oefentherapeut kan je daarbij helpen). 

  • - Napijn kan een signaal zijn dat je de heup iets te veel heeft belast, doe het dan iets rustiger aan. 

  • - Ontzie het heupgewricht tijdelijk wanneer je veel pijn heeft. Nemen de klachten af, probeer dan jouw dagelijkse bezigheden weer op te pakken. 

  • - Heb je overgewicht? Afvallen kan het heupgewricht ontlasten. Een diëtiste kan jou daarbij helpen. 

Knieartrose

Artrose in de knie, wat houdt het precies in? 

Knieartrose is in Nederland de meest voorkomende gewrichtsaandoening. Knieartrose is een degeneratieve gewrichtsaandoening waarbij het kraakbeen in de knie is aangedaan. In 2016 kregen ongeveer 34.000 vrouwen en 21.000 mannen in Nederland de diagnose artrose in de knie.

Artrose in de knie 

Het kniegewricht verbindt het bot van je bovenbeen met dat van je onderbeen. Op de uiteinden van deze botten zit een laagje kraakbeen. Dat is heel glad en elastisch, zodat je knie gemakkelijk kan buigen, draaien en strekken. Voordeel van dit laagje kraakbeen is dat het schokken op vangt wanneer je loopt, rent of springt. Bij artrose in de knie is er sprake van kraakbeenslijtage, wat inhoudt dat het kraakbeen van het kniegewricht dun en onregelmatig is. Het bot komt meer bloot te liggen en wordt aan de randen breder en het gewricht wordt dikker. De binnenkant van je kniegewricht is met slijmvlies bedekt. Bij artrose is dit slijmvlies chronisch ontstoken. Hierdoor kan het gewricht pijn doen bij beweging of beweegt het minder soepel. De hoeveelheid slijtage bepaalt de ernst van de aandoening. Zo kan door knieartrose de belasting van je knie veranderen en daarmee de stand, waardoor één kant meer belast wordt. Soms zitten er ook knobbels op je knie (osteofyten) die je soms kunt zien en voelen. 

Chronische aandoening 

Knieartrose is een chronische aandoening die meestal langzaam erger wordt. Kraakbeen dat weg is in je knie, herstelt zich niet meer. Vaak is het proces al lang aan de gang voordat de klachten zich openbaren. Klachten zijn pijn in je knie, die altijd aanwezig is of alleen als je beweegt. Bijkomende klachten kunnen zijn ochtendstijfheid, dat je knie ook ’s nachts pijn doet, vocht in de knie en dat je knie kraakt bij het bewegen.  

Behandeling

Om de pijn te verlichten kan een arts pijnstillers of een brace voorschrijven of doorverwijzen naar een fysiotherapeut voor een oefenprogramma. Voor sommige mensen is dit een goede oplossing. Anderen hebben er helaas geen baat bij en een operatie is dan vaak de enige oplossing. 

Artrose in de knie in het kort 

  • - Bij artrose in de knie slijt het kraakbeen in je kniegewricht. 
  • - De klachten zijn pijn en stijfheid in de knie. 
  • - De stijfheid voel je vooral als je na lang zitten of liggen weer in beweging komt. 
  • - De ene periode is de pijn erger dan de andere periode. 
  • - Heb je overgewicht? Let dan extra goed op voldoende beweging en gezonde voeding. 
  • - Pijnstillers kunnen klachten verminderen. 
  • - Het is belangrijk om te blijven bewegen. 

  

Oorzaken 

Er zijn verschillende oorzaken waardoor het kniegewricht kan verslijten. De meeste mensen met knieartrose, zijn ouder dan vijftig jaar en vrouw. Vaak hebben ze overgewicht of zit er artrose in de familie. Het kan ook op jongere leeftijd voorkomen bijvoorbeeld door een klap op de knie, een breuk, een beschadiging van de banden of door een scheur in de meniscus. Mensen die intensieve sporten beoefenen (zoals volleybal) of een beroep uitoefenen waarbij het kniegewricht intensief worden belast, hebben een grotere kans op knieartrose. 

  

Diagnose 

Een arts stelt de diagnose knieartrose naar aanleiding van je ziektegeschiedenis, onderzoek en de huidige klachten. Dat kan startpijn zijn, maar ook pijn bij het staan en lang lopen. Vaak maakt een arts een röntgenfoto om de diagnose te bevestigen. 

Vergoeding

Oefentherapie en fysiotherapie 

Het is wetenschappelijk bewezen dat oefen- of fysiotherapie effectief is in het verminderen van klachten. 

Voor mensen met artrose van de heup of knie is er sinds 2018 een basisvergoeding opgenomen in de zorgverzekering voor fysiotherapie of oefentherapie: 

Dekking per jaar 

12 behandelingen bij een fysio- of oefentherapeut

Hierop is het eigen risico van toepassing.  

Meer informatie: www.zorgvergoeding.com